Actueel

 

 

2022, 25 oktober

 

     Tijdens het festival De Muze van Zuid in Amsterdam werden er meerdere werken van Ignace Lilien uitgevoerd. Op 16 september speelde de Oekraïense pianist Antonii Baryshevskyi de Preludes no.10 (1934) en no.16 (1935), de Sonatine (1938-39) en de Cinq Préludes pour la main gauche (1959), waarvan de manuscripten zich in de archieven van het NMI bevinden.

     Op 17 september voerden Elizaveta Agrafenina en Dimitri Malignan de Chansons des mendiants uit.

 

 

 

2020, 11 oktober

 

     De op 23 februari hier voor mei 2020 aangekondigde verschijning van de Duitse vertaling van Vervolgde componisten in Nederland heeft, enige maanden later, nu inderdaad plaats gevonden. Uitgever is Hentrich & Hentrich in Berlijn.

 

 

 

2020, 16 juli

 

     Vandaag speelde Folke Nauta in een live stream concert de integrale 5 Préludes naast werken van Léon Orthel, Jurriaan Andriessen en Cor de Groot.

 

 

 

2020, 2 april

 

     Op 10 juni 2019 meldde ik dat Folke Nauta tijdens zijn zoektocht naar composities voor piano linkshandig, geschreven voor Cor de Groot, gestuit was op 5 Préludes van Ignace Lilien. Folke heeft nu de eerste, een Mazurka op de noten C D G, gepubliceerd op facebook.

 

 

 

 

2020, 23 februari

 

   Vandaag plaatste Carine Alders de aankondiging dat Verfolgte Komponisten in den Niederlanden, de Duitse vertaling van het door haar en Eleonore Pameijer geredigeerde boek Vervolgde Componisten in Nederland (2015) in mei van dit jaar zal verschijnen bij uitgever Hentrich & Hentrich. Daarin ook mijn artikel over Ignace Lilien.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2020, 23 februari

   Op zondag 16 februari voerden Elnara Muermans en Hans Schellevis tijdens een recital in Wilhelminaoord 'Galgen' uit Veronica uit.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2020, 9 januari

 

   Afgelopen week ontving ik een bericht van Philomeen Lelieveldt. Zij is musicoloog en docent-onderzoeker aan de opleiding Media en Cultuur van de faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht. Tijdens het onderzoek dat zij deed ten behoeve van het hoofdstuk 'Kwaliteit en verscheidenheid, radio en de klassieke muziekwereld' van het boek De radio. Een cultuurgeschiedenis* stuitte zij enkele malen op de naam Ignacy Lilien. Het gaat daarbij om knipsels uit de Radio Expres van 1924.

   Op 6 november 1919 presenteerde ingenieur Hanso Idzerda voor het eerst een radio-uitzending vanuit Den Haag. De in de volgende jaren uitgezonden concerten met klassieke muziek werden gesponsord door de Nederlandsche Vereeniging voor Radiotelegrafie (NVVR). Kamermuziek werd uitgevoerd in de studio van ir. Idzerda in de Beukstraat in Den Haag. Vanaf het najaar van 1923 was het ook mogelijk symfonische concerten uit te zenden.

   In november 1924 ging ir. Idzerda failliet. De uitzendingen werden toen overgenomen door de Hilversumsche Draadlooze Omroep (HDO).**

 

   * Huub Wijfjes (red.), De radio. Een cultuurgeschiedenis (Boom uitgevers Amsterdam, 2019)

   ** Al deze informatie is ontleend aan het bericht van Philomeen Lelieveldt. 

 

 

 

   Dit knipsel dateert van 15 mei 1924. Lilien gebruikte toen nog de Poolse versie van zijn voornaam. Leuk is natuurlijk om het portret door Han van Meegeren hier te zien (zowel Lilien als Van Meegeren waren lid van de Haagsche Kunstkring). Het derde lied, 'Le paralytique / Der Gelähmte', van de Quatre chansons des mendiants / Vier Bettlerlieder (1923) is opgedragen aan Han Ribbius.

 

   Greet (Greta) Santhagens-Manders is de zangeres aan wie Veronica (1920)  is opgedragen.

 

 

 

 

2019, 2 december

 

   Dit is eigenlijk al een oudje, Carine Alders plaatste hem een tijdje geleden op facebook: de titelpagina van The great Catherine, die zij tegenkwam tijdens digitaliseringswerkzaamheden in het Nederlands Muziek Instituut. Te leuk om niet even ook hier te plaatsen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2019, 6 november

 

 

     Afgelopen 25 oktober voerden Elizaveta Agrafenina en Satomi Chihara drie liederen (no's 1, 2 en 4) uit de Chansons des mendiants uit tijdens een recital in de Oosterkerk in Amsterdam.

 

 

 

2019, 10 juni (2)

 

   Mijn goede collega's Folka Nauta en Jacob Bogaart werken al een tijdje aan een project gewijd aan pianocomposities die geschreven zijn voor Cor de Groot (1914-1993). Het is de bedoeling dat het project uitmondt in een cd-productie. 

In het Cor de Groot archief in het Nederlands Muziek Instituut bleek zich het manuscript te bevinden van een compositie van Ignace Lilien: 5 Préludes pour la main gauche, uit 1959. (Voor wie dit niet weet: Cor de Groot kon gedurende een lange periode niet met zijn rechterhand spelen.)

Mij althans was tot aan deze ontdekking niets van dit werk bekend en het stond dan ook nog niet vermeld op de pagina Composities van deze site. Het is ook nooit bij Donemus verschenen.

Folke heeft me twee home-video's gestuurd, die helaas de capaciteit van deze site overschrijden. Maar zo te horen gaat het om mooie (en erg mooi gespeelde), wat retrospectieve muziek, geschreven door een componist die zijn piano-opleiding in Polen had genoten. Er is ook een mazurka bij op het motief c-d-g.

 

 

 

 

2019, 10 juni (1)

     

   Carine Alders vertelt in de meest recente nieuwsbrief van de Leo Smit Stichting dat er op dit ogenblik hard gewerkt wordt aan de digitalisering van manuscripten van vervolgde componisten die zich in het Nederlands Muziek Instituut bevinden. In een manuscript van Ignace Lilien kwam zij een schrijnend ooggetuigeverslag tegen:

 

 

 "Ik komponeerde dit werk toen de vreselijke razzias op de joden in 1941 plaatshadden. Nu – terwijl ik het copieer wordt door de Duitse soldaten (net tegenover mijn huis) een huiszoeking gedaan, en de man gearresteerd. 12.4.1945. Hij schijnt wapens bezeten te hebben? Dus doodsoordeel?? De vrouw staat met 2 kinderen huilend voor het huis."

 

 

 

2019, 23 mei

 

   Vandaag mocht ik Elizaveta Agrafenina begeleiden in de twee liederen van Ignace Lilien die ze in november van het vorig jaar in Bergen zong. Dit keer maakten ze deel uit van het programma van haar masterrecital aan het Conservatorium van Amsterdam.

 

 

 

2018, 25 november

 

   Op vrijdag 23 november 2018 zong Elizaveta Agrafenina tijdens een concert in de Rekstensamlingene in het Noorse Bergen twee liederen van Ignace Lilien, te weten de nummers 2 en 4 uit de Chansons des mendiants. Het programma bevatte bovendien nog werk van Henriëtte Bosmans.

 

 

 

2018, 2 maart

 

   Gisteren ontving ik een email van Julia Petersen, kunsthistorica in Buenos Aires. Zij bereidt een publicatie voor over het Instituto de Arte Moderno en over de Premio Marcelo De Ridder aldaar. Als ik het goed begrijp was het instituut van 1949 tot 1952 actief op het gebied van tentoonstellingen, theater, dans, muziek en lezingen. Ignace Lilien trad er op in 1950, tijdens een van zijn Zuidamerikaanse reizen. En Julia wil daar enige aandacht aan besteden. De verschijning van het boek wordt verwacht in 2020.

 

 

 

2017, 19 oktober

 

   Ik kreeg een bericht van de Noors-Russische sopraan Elizaveta Agrafenina, dat zij de Chansons des mendiants gaat uitvoeren. Zij zal worden begeleid door de pianist Stephen Higgins. Er zijn twee concerten in Amsterdam: op 24 november in TOON (Jan Evertsenstraat 4, 19.00 uur) en op 25 november in Salon de IJzerstaven (Bickersgracht 10, 20.30 uur).

Ik heb Elizaveta uitgenodigd voor nog een derde uitvoering en wel in de serie Dutch Masters Chamber. Dat concert vindt plaats op zondag 14 januari 2018 in de Sweelinckzaal van het Conservatorium van Amsterdam, aanvang 15.00 uur. Ik begeleid haar dan zelf.

Elizaveta kwam de liederen op het spoor via de cd-box Forbidden music in world war II.

 

 

 

 

 

 

2016, 14 november

 

   De op 22 oktober 2015 aangekondigde biografie van Karl Rankl door Nicole Ristow is verschenen (hoewel het officiële publicatiejaar 2017 is): Karl Rankl. Leben, Werk und Exil eines österreichischen Komponisten und Dirigenten (Neumünster, 2017). In de rubriek 1927-1938 van deze site (literatuuropgave) vermeld ik in hoeverre Ignace Lilien in de biografie ter sprake komt.

 

 

2016, 17 januari

 

   De Leo Smit Stichting vierde vandaag haar twintigjarig jubileum met een reeks van drie concerten in het Amsterdamse Splendor. Eleonore Pameijer en Marcel Worms speelden het Divertimento van Ignace Lilien.

 

 

2015, 22 oktober

 

   Carine Alders ontmoette tijdens een symposium in Schwerin de Duitse muziekwetenschapper Nicole Ristow (Hamburg). Volgend jaar verschijnt haar biografie over dirigent Karl Rankl (1898-1968), waarin ook de wereldpremière van Liliens opera Die große Katharina ter sprake zal komen.

 

 

 

© Arnold Schönberg Center

 

 

 

2015, 24 september

 

     The Gramophone bespreekt de cd-box 'Forbidden Music in World War II', waarin een hele cd gevuld is met al bestaande opnamen van liederen en kamermuziek van Ignace Lilien (zie Discografie).

   Tim Ashley schrijft: "Lilien, whose day job as a chemical engineer frequently took him to South America, outdoes Le Boeuf sur le toit with his fabulous Modern Times Sonata for violin and piano, engrossingly performed by Marijke van Kooten and Frans van Ruth".

   PS Waarbij opgemerkt moet worden dat Liliens eerste reis naar Zuid-Amerika pas ruim tien jaar na het componeren van de sonate plaats vond.

 

 

 

2015, 5 juni

 

Gisteren, 4 juni 2015, bood Carine Alders, zakelijk leider van de Leo Smit Stichting, het eerste exemplaar van het boek Vervolgde componisten in Nederland aan aan Ed Spanjaard.

In het boek staat een aantal componistenbiografieën, waaronder die van Ignace Lilien (van mijn hand).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2015, 29 mei

     Op 26 april 2015 vond in Hoog-Keppel een besloten concert plaats onder auspiciën van 401NederlandseOperas.nl.  Achter deze naam gaat een initiatief schuil van René Seghers, die bezig is het Nederlandse en Vlaamse opera-erfgoed in kaart te brengen.

  Een van de geprogrammeerde werken was het duet Graziaan-Beatrijs uit Liliens opera Beatrijs. Het werd uitgevoerd door Jolien De Gendt en Denzil Delaere met aan de piano Pieter Dhoore.

  Klik hier om de aankondiging van het concert en hier om de inleiding tot Lilien te lezen.

 

 

 

2015, 24 mei

     De eerste actualiteit op deze bladzijde is natuurlijk dat deze aan Ignace Lilien gewijde site sinds 21 mei on line is. Om te beginnen wil ik hier - niet helemaal actueel meer - een aantal uitvoeringen van muziek van Lilien vermelden uit de periode 2006-2015.

 

 

 

Op 1 december 2006 speelden Eleonore Pameijer en Marcel Worms Liliens Divertimento voor fluit en piano in zijn geboorteplaats L'viv. Hier bekijkt Leonore het affiche.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     Op 12 maart 2010 verzorgde het Rotterdamse kamerkoor Ad Libitum onder leiding van Frank de Groot de wereldpremière van de koorliederen op gedichten van Joachim Du Bellay. Deze liederen werden in 1948 geschreven voor het Nederlands Kamerkoor en zijn dirigent Felix de Nobel. Een uitvoering kwam er toen niet van. Het programma van Ad Libitum bevatte verder werken van Sweelinck, Lassus, Bertrand, Hendrik Andriessen en Milhaud, alle op gedichten van Du Bellay en Ronsard.

 

 

     Onder auspiciën van de Leo Smit Stichting werden de volgende werken uitgevoerd.

  Mária Lécina door Irene Maessen en Shuann Chai op 29 juni 2010 tijdens het concert 'De groep van Delft'. Er was een herhaling op 18 september 2010 en de cyclus werd ook uitgevoerd op 29 augustus 2010 tijdens de Amsterdamse Uitmarkt (kleine zaal Concertgebouw).

  De Eerste Cellosonate werd uitgevoerd door Doris Hochscheid en mij tijdens een door de Leo Smit Stichting georganiseerd kamermuziekfestival in het Amsterdamse Bethanienklooster op 18 september 2011.

  Music for the smiling tomorrow werd uitgevoerd door Eleonore Pameijer, Borislav Čičovački en Miloš Veljkovič op 16 december 2013 met een herhaling in Servië op 28 maart 2014.

 

 

     Op 28, 29 en 30 mei 2011 organiseerde de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een internationaal congres onder de titel Beatrijs de wereld in.

  In het kader hiervan gaven Nathalie Mees en Lodewijk Muns op 28 mei een recital, waarin zij fragmenten uit Liliens opera Beatrijs uitvoerden. Op 29 mei verzorgde Lodewijk Muns bovendien nog een lezing.

  Een door hem samengestelde webexpositie staat op de site van het Nederlands Muziek Instituut.

 

 

De Badische Zeitung van 21 januari 2014 meldt de uitvoering van liederen op gedichten van Julian Tuwim door sopraan Dorothea Rieger en pianiste Joanna Wicherek.

Verder op het programma Tuwim-liederen van Karol Szymanowski, Witold Lutoslawski en Mieczyslaw Weinberg.

(Rathaus Gundelfingen)

 

 

"Um Sehnsucht, Liebe und Melancholie handelten die zarten Melodien, die im Anschluss erklangen und von Ignacy Lilien (1897 bis 1964) stammten".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Op 28 maart 2014 voerde ik met Elnara Shafigullina Veronica uit in de serie Dutch Masters Chamber van het Conservatorium van Amsterdam.

Na afloop van het concert: ontmoeting met Joris Lilien.

 

 

 

 

 

 

Van 2013 tot 2015 speelden Doris Hochscheid en ik een aantal malen de Eerste Cellosonate, mede in het kader van onze cd-opname (zie Discografie). Het werk bestond alleen maar als autograaf, maar met instemming van Joris Lilien hebben we een uitgave verzorgd, die verschenen is bij Donemus.

Op 25 januari 2015 speelden we het werk zelfs twee keer op één dag in de serie van de Randmeerconcerten. Verder op het programma werken van Janáček, Debussy en Bridge.